Walenty Snowadzki

Z inicjatywy członków Towarzystwa Miłośników Ziemi Babimojskiej, w porozumieniu z ks.dr Edwardem Napierałą, ówczesnym proboszczem tutejszej parafii został odrestaurowany historyczny pomnik zasłużonego parafianina babimojskiego Walentego Snowadzkiego, który żył w Babimoście w latach 1753-1827. Był on założycielem pierwszej i jedynej chyba w Polsce fundacji o nazwie „Na wyposażenie cnotliwych panienek”. Jak wieść niesie, panienki, które w cnocie wytrwały do czasu zamążpójścia otrzymywały z tej fundacji sporą sumę pieniędzy.

Tak o Walentym Snowadzkim w swojej pracy dyplomowej z roku 1965 napisał Antoni Mrozek:
„Otóż ten zacny ziemianin, obywatel babimojski przeżywszy w cnocie aż 74 lata doszedł do pewnych wniosków. Uznał on mianowicie, że kobiecie jest trudniej niż mężczyźnie dożyć małżeństwa w cnocie, choćby dlatego, że ten ostatni jej w tak wyraźny sposób nie posiada. Ponadto słabość kobieca także ma swoje wytłumaczenie. Postanowił więc utworzyć pod koniec swojego życia fundusz swego imienia „na wyposażenie cnotliwych panienek”. Uznał widocznie Walenty Snowadzki, że panienki parafii babimojskiej skłonne będą za pieniądze poświęcić się tak dalece, że zachowają swą dziewiczość aż po ślubny kobierzec.
Walenty Snowadzki nie przeliczył się, sposób na zachowanie cnoty panieńskiej chwycił. Czego nie dokazały charaktery i silna wola cnotliwych panienek babimojskich, temu zapobiegały chciwe na posag Snowadzkiego mamusie.”
Kuratorami fundacji byli proboszcz i burmistrz. Pieniądze przyznawano w bardzo prosty sposób.
Otóż pieniądze dostawały nie panny, lecz już mężatki – rok po ślubie, jeśli nie urodziły w tym czasie dziecka. Kobieta, która urodziła tzw. „wcześniaka”, nie dostała pieniędzy. Wolą W. Snowadzkiego było, żeby pieniądze dostawały wyłącznie pary składające się z Babimojszczan i to nie byle kogo, tylko z obywateli.
Prawa obywatelskie otrzymywał tylko ten, kto miał własny dom lub prowadził własny interes (warsztat rzemieślniczy lub sklep), za który płacił podatki do kasy miejskiej. Otrzymywane kwoty były różne i miały różną siłę nabywczą. Pochodziły z tego, co majątek fundacji „wygospodarował”. Ziemia rolna była wśród rolników wydzierżawiona a z lasu wycinano w ramach możliwości drzewo na opał lub budulec i sprzedawano je na aukcji.Kuratorium fundacji raz w roku dzieliło uzyskane pieniądze wśród par, które w poprzednim roku zawarły związek małżeński. Wartość posagu była zależna od koniunktury oraz ilości par między które dzielono zyski. W 1949 roku władza „ludowa” upaństwowiła 47,64 hektarów ziemi z Fundacji Snowadzkiego.

Pomnik Walentego Snowadzkiego znajduje się w jednym z najbardziej eksponowanych miejsc – tuż przy wejściu na cmentarz i naprzeciw drzwi wejściowych do kościółka cmentarnego. Wykonany z piaskowca, był już tak zniszczony, że bardzo trudno było odczytać napisy, które tam się znajdowały.Udało się jednak dotrzeć do materiałów historycznych, w których odnalazła się treść napisów na pomniku.
Metalowe, kute ogrodzenie zostało w dużej części skradzione. Dewastacja była bardzo zaawansowana. Prace przy renowacji tego pomnika rozpoczęły się we wrześniu 2003 roku. Odrestaurowano i dorobiono brakujące elementy ogrodzenia, wykonano nowe płyty granitowe, wykonano napisy w języku polskim i niemieckim, zachowując oryginalną pisownię. W dniu 1 listopada 2003 r. pomnik w całej okazałości mogli podziwiać mieszkańcy i goście odwiedzający groby swoich bliskich.

Renowacja tego pomnika nie byłaby możliwa, gdyby nie przychylność sponsorów, do których należą: Sweedwood Babimost, Stanisław Chojnacki – właściciel Auto-Komisu w Babimoście, Bank Spółdzielczy w Siedlcu, Stanisław Janiak – właściciel Zakładu Usług Leśnych, Jerzy Skrzypek, właściciel Zakładu Wulkanizacyjnego w Babimoście, Krzysztof Małycha – właściciel punktu gastronomicznego w Babimoście, Gminna Spółdzielnia w Babimoście, oraz Horst Heyduk, który pomógł w odczytaniu i tłumaczeniu treści napisu, a także wiele innych osób, wspierających tę inicjatywę jeśli nie finansowo to duchowo. Wszystkim należą się gorące podziękowania.

Informacje na temat Fundacji Walentego Snowadzkiego uzyskano z pracy dyplomowej Antoniego Mrozka oraz od Aleksandra Waberskiego.